Lokale heffingen
Deze paragraaf geeft inzicht in de heffingen van de gemeente. Hierbij gaat het zowel om de gebonden als de ongebonden heffingen. Van gebonden heffingen is het bestedingsdoel wettelijk bepaald, bijvoorbeeld van de afvalstoffenheffing. Van ongebonden heffingen is het bestedingsdoel niet wettelijk bepaald, bijvoorbeeld van de OZB, de onroerende-zaakbelasting. De baten en lasten van de ongebonden heffingen maken ook deel uit van het programma Algemene dekking en onvoorzien. De baten en lasten van de gebonden heffingen zijn meegenomen in de desbetreffende programma’s.
De lokale heffingen vormen een belangrijke bron van inkomsten voor de gemeente. Deels dienen ze als algemeen dekkingsmiddel voor de gemeentelijke uitgaven, deels ter verrekening van de kosten van de specifieke dienstverlening. Wageningen kent de volgende lokale heffingen:
Ongebonden:
• Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
• Hondenbelasting
• Parkeerbelastingen
• Precariobelasting (bovengronds)
• Precariobelasting (voor kabels en leidingen)
• (Water)toeristenbelasting
• Reclamebelasting
Gebonden:
• Afvalstoffenheffing
• Rioolheffing
• Leges
• Scheepvaartrechten
• Veergelden
• Begraafrechten
• Marktgelden
Voor diverse heffingen voert de gemeente een kwijtscheldingsbeleid voor de minima.
Algemeen
De gemeenteraad stelt de belastingverordeningen en daarmee de tarieven voor de lokale heffingen vast. De belastingverordeningen worden gelijktijdig met de begroting ter vaststelling aan de raad aangeboden. De tarieven voor 2017 worden trendmatig verhoogd met 1,0%. De afwijkingen worden hieronder toegelicht.Ongebonden:
Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
De tarieven voor 2017 worden als volgt:Gegevens
Percentage 2016
Percentage 2017
Eigenaren woningen
0,16313%
0,16476%
Gebruikers niet-woningen
0,24283%
0,24526%
Eigenaren niet-woningen
0,33704%
0,34041%
Bovenstaande tarieven zijn nog niet gecorrigeerd voor de waardeverandering als gevolg van de herwaardering. In de belastingverordening zijn de tarieven voor deze waardeverandering gecorrigeerd, zodat de OZB-opbrengst uitkomt op de standaardstijging van 1,0% (afgezien van opbrengststijging als gevolg van nieuwbouw en verbouwingen).
Parkeerbelastingen
De parkeertarieven passen we in 2017 niet aan. Voor naheffingsaanslagen blijven we het wettelijk maximum hanteren.Reclamebelasting
De tarieven voor 2017 worden met 2,8% verhoogd, conform de CBS-prijsindex 2016 voor diensten.Gebonden:
Afvalstoffenheffing
De tarieven voor 2017 in euro’s per maand zijn als volgtGegevens
Tarief 2016
Tarief 2017
Eenpersoonshuishoudens
13,88
13,48
Meerpersoonshuishoudens
21,59
20,96
Rioolheffing
De tarieven voor 2017 worden met de normale index verhoogd. In euro’s per maand zijn ze dan als volgt:Gegevens
Tarief
2016Tarief
2017Kleinverbruik: vastrecht per maand
8,11
8,19
kleinverbruik: per m3 waterverbruik
0,49
0,49
Veergelden
De tarieven zijn conform Gelders Verenfonds. De tarieven per overzetting blijven in 2017 ongewijzigd.Havengelden
De tarieven voor de haven verhogen we niet. De tarieven zijn marktconform.Begraafrechten
De begraafrechten verhogen we niet. De tarieven zijn marktconform.Marktgelden
De tarieven voor de markt blijven gelijk. De prijzen zijn marktconform.Precariobelasting
Per 2016 is de Precariobelasting voor ondergrondse kabels en leidingen ingevoerd. Conform het door de raad vastgestelde beleid blijft deze belasting ook de komende jaren bestaan en wij hebben de opbrengst ook voor alle jaren begroot, maar er is een mogelijkheid dat het Rijk voor een bepaalde groep gemeenten deze belasting wettelijk beëindigt per 2017. Wageningen hoort ook bij deze groep.
Al een jaar of tien is er sprake van dat het rijk deze precariobelasting zou kunnen afschaffen. Eind juni 2016 werd het wetsvoorstel voor afschaffing aan de Tweede Kamer aangeboden. Gemeenten die deze belasting nog niet hebben ingevoerd, mogen het niet meer invoeren. Gemeenten die deze belasting al wel hebben ingevoerd, vallen onder het overgangsrecht en mogen de belasting in principe nog maximaal 10 jaar hebben. Alleen bij verruiming van het lokale belastinggebied kan de termijn van 10 jaar nog korter uitvallen. Een eventuele verruiming is echter doorgeschoven naar een volgend kabinet.Het genoemde voornemen tot afschaffing was al langer bekend. Maar volkomen nieuw en verrassend was de voorwaarde dat gemeenten al in 2015 precario moeten hebben geheven om in aanmerking te komen voor het overgangsrecht. Dat betekent dat gemeenten die het per 2016 hebben ingevoerd, zoals Wageningen, het per 2017 mogelijk niet meer mogen heffen. Als dit al langer als voornemen bekend was geweest, hadden de gemeenten hier in hun eerdere besluitvorming rekening mee kunnen houden. Dat kon nu echter niet.
Het wetsvoorstel is pas aangeboden en moet het gehele behandeltraject van Tweede en Eerste kamer nog door. Er kan dus nog van alles veranderen. Een groep gemeenten heeft het initiatief genomen zowel richting minister als richting Kamerfracties het rijk duidelijk te maken dat het overgangsrecht ruimer moet worden genomen, zodat ook die gemeenten eronder vallen die de precario per 2016 hebben ingevoerd. Wageningen heeft zich hierbij aangesloten. Vooralsnog gaan we ervan uit dat het overgangsrecht wordt uitgebreid en ook Wageningen de belasting in principe maximaal tien jaar kan continueren.De gemeente voert een actief en maximaal kwijtscheldingsbeleid, waarbij kwijtschelding wordt verleend op basis van een inkomen van 100% van de bijstandsnorm. Kwijtschelding wordt per 2017 verleend voor de afvalstoffenheffing (begroot € 65.000), het rioolrecht (begroot € 41.000) en de hondenbelasting (1e hond, begroot € 3.200). Daarnaast kunnen minima in aanmerking komen voor vergoeding van de legeskosten van ID- bewijzen (begroot € 3.200). Gemiddeld maken circa 400 huishoudens gebruik van de kwijtschelding.
Voor ondernemers als natuurlijke persoon bestaat onder bepaalde voorwaarden ook de mogelijkheid kwijtschelding te krijgen voor de genoemde belastingen.Met ingang van de begroting voor 2017 moet een onderbouwing gegeven worden van de mate van kostendekkendheid van de gebonden heffingen en de daarbij gehanteerde uitgangspunten. Uitgangspunt bij de heffingen in Wageningen is al jaren dat iedere heffing 100% kostendekkend is. Bij de afvalstoffen- en rioolheffing is dat bovendien inclusief de kosten van de kwijtschelding. We geven hieronder de onderbouwing.
Voor de overhead geldt het volgende: de directe uren worden verhoogd met een opslagpercentage. Het opslagpercentage wordt bepaald door de verhouding indirecte / directe kosten van de totale apparaatskosten. Dit percentage bedraagt 92,3%.
Bedragen x € 1.000)
Opbrengst
Afvalstoffen-heffing
Riool-heffing
Veer-gelden
Begraaf-rechten
Markt-gelden
Scheep-vaartrecht
Kosten taakveld(en) incl. (omslag) rente
-3.490
-2.578
-527
-437
-64
-773
Inkomsten taakveld(en) excl. Heffingen
570
229
-
117
-
383
Netto kosten taakveld
-2.856
-2.349
-527
-318
-64
-389
Toe te rekenen kosten
Overhead incl. (omslag) rente
-152
-159
-330
-78
-17
-64
BTW
-619
-179
-
-
-
Totaal toe te rekenen kosten
-3.691
-2.687
-857
-398
-81
-453
Opbrengst heffingen
3.691
2.687
676
398
81
456
Dekking
100 %
100 %
79 %
100 %
100 %
100 %
Voor de leges geldt wettelijk dat het totaal van de gehele verordening ten hoogste kostendekkend mag zijn. Het beleid van Wageningen is echter dat de verordening per titel van de verordening kostendekkend moet zijn, een inperking dus van de wettelijke ruimte. Hieronder geven we de kostendekkendheid per titel aan.
(Bedragen x € 1.000)
Opbrengst
Titel 1
Titel 2
Titel 3
Kosten taakveld(en) incl. (omslag) rente
-1.034
-1.010
-215
Inkomsten taakveld(en) excl. Heffingen
58
124
-
Netto kosten taakveld
-976
-886
-215
Toe te rekenen kosten
Overhead incl. (omslag) rente
-578
-166
-189
BTW
-
-
Totaal toe te rekenen kosten
-1.554
-1.052
-404
Opbrengst heffingen
684
1.006
17
Dekking
44%
96%
4%
De geraamde opbrengsten van de heffingen zijn als volgt:
(Bedragen x € 1.000)
Prg
Opbrengst
Rekening 2015
begroting 2016
Begroting 2017
1
Veergelden
655
676
676
1
Parkeerbelasting
1.052
1.004
1.004
2
Marktgelden
84
81
81
2
Scheepvaartrechten
419
456
456
3
Begraafrechten
405
398
398
4
Afvalstoffenheffing
3.723
3.739
3.691
4
Rioolheffing
2.618
2.666
2.687
12
OZB
9.154
9.261
9.375
12
Hondenbelasting
161
169
171
12
Toeristenbelastingen
180
165
166
12
Precariobelasting
95
501
502
12
Reclamebelasting
119
115
118
m.n. 8 en 11
Leges
2.140
1.658
1.793
Totaal
20.805
20.888
21.118
De precariobelasting is met ingang van 2016 inclusief de precariobelasting voor ondergrondse kabels en leidingen.
Er zijn verschillende organisaties die met regelmaat de ontwikkeling van de lokale lasten volgen. Mede door de verschillende methoden die gebruikt worden, leveren de onderzoeken niet altijd even neutrale resultaten op. Een van de meest neutrale en consistente onderzoeken is het jaarlijkse onderzoek van het Coelo (Centrum onderzoek economie van de lagere overheden).
Voor een meer-persoonshuishouden waarvan de bewoners tevens eigenaar van de woning zijn, komt Wageningen in de Atlas van de lokale lasten 2016 van het COELO binnen de provincie Gelderland op de 23e plaats. De tabel voor de eerste 23 ziet er als volgt uit:
Nr
Gemeente
€ per huishouden
Rangnummer landelijk
1
Rozendaal
940
381
2
Geldermalsen
908
375
3
Bronckhorst
866
361
4
Heumen
851
350
5
Lingewaard
844
347
6
Neerijnen
841
344
7
Renkum
839
342
8
Neder-Betuwe
833
336
9
Heerde
833
334
10
Doesburg
832
331
11
Brummen
817
313
12
Beuningen
797
289
13
Rijnwaarden
795
286
14
Lingewaal
792
284
15
Lochem
792
283
16
Westervoort
790
278
17
Hattem
768
244
18
Buren
759
232
19
Montferland
759
230
20
Arnhem
756
224
21
West Maas en
755
222
22
Winterswijk
754
220
23
Wageningen
753
218
Vanaf 2013 daalt Wageningen gestaag op de ranglijst, zowel in Gelderland als landelijk. In onderstaande grafief is de positie van Wageningen aangegeven op de landelijke ranglijst ten opzichte van de gemeente met de hoogste positie. Omdat het totale aantal gemeenten in Nederland langzaam afneemt, dalen hoge posities automatisch. Maar de daling van Wageningen gaat sinds 2013 sneller.