Lokale heffingen

Deze paragraaf geeft inzicht in de heffingen van de gemeente. Hierbij gaat het zowel om de gebonden als de ongebonden heffingen. Van gebonden heffingen is het bestedingsdoel wettelijk bepaald, bijvoorbeeld van de afvalstoffenheffing. Van ongebonden heffingen is het bestedingsdoel niet wettelijk bepaald, bijvoorbeeld van de OZB, de onroerende-zaakbelasting. De baten en lasten van de ongebonden heffingen maken ook deel uit van het programma Algemene dekking en onvoorzien. De baten en lasten van de gebonden heffingen zijn meegenomen in de desbetreffende programma’s.

De lokale heffingen vormen een belangrijke bron van inkomsten voor de gemeente. Deels dienen ze als algemeen dekkingsmiddel voor de gemeentelijke uitgaven, deels ter verrekening van de kosten van de specifieke dienstverlening. Wageningen kent de volgende lokale heffingen:

Ongebonden:

• Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
• Hondenbelasting
• Parkeerbelastingen
• Precariobelasting (bovengronds)
• Precariobelasting (voor kabels en leidingen)
• (Water)toeristenbelasting
• Reclamebelasting

Gebonden:

• Afvalstoffenheffing
• Rioolheffing
• Leges
• Scheepvaartrechten
• Veergelden
• Begraafrechten
• Marktgelden

Voor diverse heffingen voert de gemeente een kwijtscheldingsbeleid voor de minima.

  • Algemeen
    De gemeenteraad stelt de belastingverordeningen en daarmee de tarieven voor de lokale heffingen vast. De belastingverordeningen worden gelijktijdig met de begroting ter vaststelling aan de raad aangeboden. De tarieven voor 2017 worden trendmatig verhoogd met 1,0%. De afwijkingen worden hieronder toegelicht.

    Ongebonden:

    Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
    De tarieven voor 2017 worden als volgt:

    Gegevens

    Percentage 2016

    Percentage 2017

    Eigenaren woningen

    0,16313%

    0,16476%

    Gebruikers niet-woningen

    0,24283%

    0,24526%

    Eigenaren niet-woningen

    0,33704%

    0,34041%

    Bovenstaande tarieven zijn nog niet gecorrigeerd voor de waardeverandering als gevolg van de herwaardering. In de belastingverordening zijn de tarieven voor deze waardeverandering gecorrigeerd, zodat de OZB-opbrengst uitkomt op de standaardstijging van 1,0% (afgezien van opbrengststijging als gevolg van nieuwbouw en verbouwingen).

    Parkeerbelastingen
    De parkeertarieven passen we in 2017 niet aan. Voor naheffingsaanslagen blijven we het wettelijk maximum hanteren.

    Reclamebelasting
    De tarieven voor 2017 worden met 2,8% verhoogd, conform de CBS-prijsindex 2016 voor diensten.

    Gebonden:

    Afvalstoffenheffing
    De tarieven voor 2017 in euro’s per maand zijn als volgt

    Gegevens

    Tarief 2016

    Tarief 2017

    Eenpersoonshuishoudens

    13,88

    13,48

    Meerpersoonshuishoudens

    21,59

    20,96

    Rioolheffing
    De tarieven voor 2017 worden met de normale index verhoogd. In euro’s per maand zijn ze dan als volgt:

    Gegevens

    Tarief
    2016

    Tarief
    2017

    Kleinverbruik: vastrecht per maand

    8,11

    8,19

    kleinverbruik: per m3 waterverbruik

    0,49

    0,49

    Veergelden
    De tarieven zijn conform Gelders Verenfonds. De tarieven per overzetting blijven in 2017 ongewijzigd.

    Havengelden
    De tarieven voor de haven verhogen we niet. De tarieven zijn marktconform.

    Begraafrechten
    De begraafrechten verhogen we niet. De tarieven zijn marktconform.

    Marktgelden
    De tarieven voor de markt blijven gelijk. De prijzen zijn marktconform.

    Precariobelasting
    Per 2016 is de Precariobelasting voor ondergrondse kabels en leidingen ingevoerd. Conform het door de raad vastgestelde beleid blijft deze belasting ook de komende jaren bestaan en wij hebben de opbrengst ook voor alle jaren begroot, maar er is een mogelijkheid dat het Rijk voor een bepaalde groep gemeenten deze belasting wettelijk beëindigt per 2017. Wageningen hoort ook bij deze groep.
    Al een jaar of tien is er sprake van dat het rijk deze precariobelasting zou kunnen afschaffen. Eind juni 2016 werd het wetsvoorstel voor afschaffing aan de Tweede Kamer aangeboden. Gemeenten die deze belasting nog niet hebben ingevoerd, mogen het niet meer invoeren. Gemeenten die deze belasting al wel hebben ingevoerd, vallen onder het overgangsrecht en mogen de belasting in principe nog maximaal 10 jaar hebben. Alleen bij verruiming van het lokale belastinggebied kan de termijn van 10 jaar nog korter uitvallen. Een eventuele verruiming is echter doorgeschoven naar een volgend kabinet.

    Het genoemde voornemen tot afschaffing was al langer bekend. Maar volkomen nieuw en verrassend was de voorwaarde dat gemeenten al in 2015 precario moeten hebben geheven om in aanmerking te komen voor het overgangsrecht. Dat betekent dat gemeenten die het per 2016 hebben ingevoerd, zoals Wageningen, het per 2017 mogelijk niet meer mogen heffen. Als dit al langer als voornemen bekend was geweest, hadden de gemeenten hier in hun eerdere besluitvorming rekening mee kunnen houden. Dat kon nu echter niet.
    Het wetsvoorstel is pas aangeboden en moet het gehele behandeltraject van Tweede en Eerste kamer nog door. Er kan dus nog van alles veranderen. Een groep gemeenten heeft het initiatief genomen zowel richting minister als richting Kamerfracties het rijk duidelijk te maken dat het overgangsrecht ruimer moet worden genomen, zodat ook die gemeenten eronder vallen die de precario per 2016 hebben ingevoerd. Wageningen heeft zich hierbij aangesloten. Vooralsnog gaan we ervan uit dat het overgangsrecht wordt uitgebreid en ook Wageningen de belasting in principe maximaal tien jaar kan continueren.

  • De gemeente voert een actief en maximaal kwijtscheldingsbeleid, waarbij kwijtschelding wordt verleend op basis van een inkomen van 100% van de bijstandsnorm. Kwijtschelding wordt per 2017 verleend voor de afvalstoffenheffing (begroot € 65.000), het rioolrecht (begroot € 41.000) en de hondenbelasting (1e hond, begroot € 3.200). Daarnaast kunnen minima in aanmerking komen voor vergoeding van de legeskosten van ID- bewijzen (begroot € 3.200). Gemiddeld maken circa 400 huishoudens gebruik van de kwijtschelding.
    Voor ondernemers als natuurlijke persoon bestaat onder bepaalde voorwaarden ook de mogelijkheid kwijtschelding te krijgen voor de genoemde belastingen.

  • Met ingang van de begroting voor 2017 moet een onderbouwing gegeven worden van de mate van kostendekkendheid van de gebonden heffingen en de daarbij gehanteerde uitgangspunten. Uitgangspunt bij de heffingen in Wageningen is al jaren dat iedere heffing 100% kostendekkend is. Bij de afvalstoffen- en rioolheffing is dat bovendien inclusief de kosten van de kwijtschelding. We geven hieronder de onderbouwing.

    Voor de overhead geldt het volgende: de directe uren worden verhoogd met een opslagpercentage. Het opslagpercentage wordt bepaald door de verhouding indirecte / directe kosten van de totale apparaatskosten. Dit percentage bedraagt 92,3%.

    Bedragen x € 1.000)

    Opbrengst

    Afvalstoffen-heffing

    Riool-heffing

    Veer-gelden

    Begraaf-rechten

    Markt-gelden

    Scheep-vaartrecht

    Kosten taakveld(en) incl. (omslag) rente

    -3.490

    -2.578

    -527

    -437

    -64

    -773

    Inkomsten taakveld(en) excl. Heffingen

    570

    229

    -

    117

    -

    383

    Toe te rekenen kosten

    Overhead incl. (omslag) rente

    -152

    -159

    -330

    -78

    -17

    -64

    BTW

    -619

    -179

    -

    -

    -

    Dekking

    100 %

    100 %

    79 %

    100 %

    100 %

    100 %

    Voor de leges geldt wettelijk dat het totaal van de gehele verordening ten hoogste kostendekkend mag zijn. Het beleid van Wageningen is echter dat de verordening per titel van de verordening kostendekkend moet zijn, een inperking dus van de wettelijke ruimte. Hieronder geven we de kostendekkendheid per titel aan.

    (Bedragen x € 1.000)

    Opbrengst

    Titel 1

    Titel 2

    Titel 3

    Kosten taakveld(en) incl. (omslag) rente

    -1.034

    -1.010

    -215

    Inkomsten taakveld(en) excl. Heffingen

    58

    124

    -

    Toe te rekenen kosten

    Overhead incl. (omslag) rente

    -578

    -166

    -189

    BTW

    -

    -

    Dekking

    44%

    96%

    4%

  • De geraamde opbrengsten van de heffingen zijn als volgt:

    (Bedragen x € 1.000)

    Prg

    Opbrengst

    Rekening 2015

    begroting 2016

    Begroting 2017

    1

    Veergelden

    655

    676

    676

    1

    Parkeerbelasting

    1.052

    1.004

    1.004

    2

    Marktgelden

    84

    81

    81

    2

    Scheepvaartrechten

    419

    456

    456

    3

    Begraafrechten

    405

    398

    398

    4

    Afvalstoffenheffing

    3.723

    3.739

    3.691

    4

    Rioolheffing

    2.618

    2.666

    2.687

    12

    OZB

    9.154

    9.261

    9.375

    12

    Hondenbelasting

    161

    169

    171

    12

    Toeristenbelastingen

    180

    165

    166

    12

    Precariobelasting

    95

    501

    502

    12

    Reclamebelasting

    119

    115

    118

    m.n. 8 en 11

    Leges

    2.140

    1.658

    1.793

    Totaal

    20.805

    20.888

    21.118

    De precariobelasting is met ingang van 2016 inclusief de precariobelasting voor ondergrondse kabels en leidingen.

  • Er zijn verschillende organisaties die met regelmaat de ontwikkeling van de lokale lasten volgen. Mede door de verschillende methoden die gebruikt worden, leveren de onderzoeken niet altijd even neutrale resultaten op. Een van de meest neutrale en consistente onderzoeken is het jaarlijkse onderzoek van het Coelo (Centrum onderzoek economie van de lagere overheden).

    Voor een meer-persoonshuishouden waarvan de bewoners tevens eigenaar van de woning zijn, komt Wageningen in de Atlas van de lokale lasten 2016 van het COELO binnen de provincie Gelderland op de 23e plaats. De tabel voor de eerste 23 ziet er als volgt uit:

    Nr

    Gemeente

    € per huishouden

    Rangnummer landelijk

    2

    Geldermalsen

    908

    375

    4

    Heumen

    851

    350

    6

    Neerijnen

    841

    344

    8

    Neder-Betuwe

    833

    336

    10

    Doesburg

    832

    331

    12

    Beuningen

    797

    289

    14

    Lingewaal

    792

    284

    16

    Westervoort

    790

    278

    18

    Buren

    759

    232

    20

    Arnhem

    756

    224

    22

    Winterswijk

    754

    220

    Vanaf 2013 daalt Wageningen gestaag op de ranglijst, zowel in Gelderland als landelijk. In onderstaande grafief is de positie van Wageningen aangegeven op de landelijke ranglijst ten opzichte van de gemeente met de hoogste positie. Omdat het totale aantal gemeenten in Nederland langzaam afneemt, dalen hoge posities automatisch. Maar de daling van Wageningen gaat sinds 2013 sneller.